Doczekaliśmy się wreszcie pisemnego uzasadnienia słynnej uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2021 r. sygn. III CZP 6/21. Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że niewiele wynika z uchwały i jej uzasadnienia, jednak w naszej ocenie jest to istotny krok w kierunku uporządkowania problematyki roszczeń wynikających z kredytów frankowych.
Jak czytamy w uchwale i uzasadnieniu, Sąd Najwyższy pochylił się nad czterema kwestiami:
- Skutki zawarcia w umowie kredytowej postanowień niedozwolonych
Sąd Najwyższy stwierdził, że niedozwolone postanowienie umowne jest od początku, z mocy samego prawa, dotknięte bezskutecznością na korzyść konsumenta, który może udzielić następczo świadomej i wolnej zgody na to postanowienie i w ten sposób przywrócić mu skuteczność z mocą wsteczną.
W uzasadnieniu Sąd Najwyższy wyjaśnił dodatkowo, że kredytobiorca odpowiednio poinformowany o skutkach swojej decyzji, może nie zgodzić się na utrzymanie postanowień niedozwolonych w mocy, co może spowodować stwierdzenie przez sąd nieważności całej umowy kredytowej z mocą wsteczną (od dnia jej zawarcia).
- Rozliczenie wzajemnych roszczeń kredytobiorcy o zwrot wpłaconych środków i banku o zwrot pożyczonych pieniędzy
Sąd Najwyższy potwierdził, że w razie stwierdzenia przez sąd nieważności umowy kredytowej, stronom (kredytobiorcy i bankowi) przysługują dwa odrębne roszczenia o zwrot świadczeń nienależnych, których sąd nie może samodzielnie potrącić. Sąd Najwyższy po raz kolejny odrzucił zatem tzw. metodę salda, aprobując metodę dwóch kondykcji.
- Kiedy rozpoczyna bieg przedawnienie roszczenia banku o zwrot kwoty kredytu
Sąd Najwyższy uznał, że kredytobiorca-konsument nie może zakładać, iż roszczenie banku uległo przedawnieniu w terminie liczonym tak, jakby wezwanie do zwrotu udostępnionego kredytu było możliwe już w dniu jego udostępnienia (czyli od dnia wypłacenia kredytu).
Jednocześnie Sąd wskazał, że bieg terminu przedawnienia roszczenia banku może zacząć bieg dopiero wtedy, gdy kredytobiorca oświadczy, że nie wyraża zgody na utrzymanie klauzuli niedozwolonej w mocy lub gdy upłynie wyznaczony termin na złożenie tego oświadczenia.
- Kiedy rozpoczyna bieg przedawnienie roszczenia kredytobiorcy o zwrot kwot świadczonych na rzecz banku
W tej kwestii Sąd Najwyższy ograniczył się do lakonicznego powtórzenia stanowiska prezentowanego już nie raz przez Trybunał Sprawiedliwości UE, że bieg terminu przedawnienia roszczeń restytucyjnych konsumenta nie może się rozpocząć zanim dowiedział się on lub, rozsądnie rzecz ujmując, powinien dowiedzieć się o niedozwolonym charakterze postanowienia.
Będziemy na bieżąco obserwować, w jaki sposób sądy powszechne w Polsce zastosują w praktyce powyższe wytyczne Sądu Najwyższego, jednak wydaje się, że omawiana uchwała SN może stanowić istotny argument przemawiający za słusznością dochodzenia przez nas zwrotu na rzecz naszych Klientów wszystkich kwot świadczonych nienależnie na rzecz banku od dnia zawarcia umowy kredytowej.
Należy podkreślić, że omawianej uchwale Sąd Najwyższy nadał moc zasady prawnej.
——
Treść uchwały z uzasadnieniem można znaleźć tutaj:
http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/orzeczenia3/iii%20czp%206-21.pdf
